فریدون مجلسی: برجام بازگشت‌ پذیر نخواهد بود

فریدون مجلسی در روزنامه آرمان نوشت: وزیر امور خارجه ایران با ظرافت شروطی را برای ایالات متحده آمریکا گذاشت که این شرط‌ها برای آنها غیر قابل قبول باشد، نه اینکه آنها به آن عمل کنند یا اینکه اگر بخواهند مطابق با این شروط رفتار کنند ایران حاضر به تغییر در برجام شود.
 
محمدجواد ظریف این مفاهیم را بدین معنا مطرح کرد که به آنها بفهماند سخنان آمریکایی‌ها به حدی امکان ناپذیر است که پاسخ آن نیز باید امری امکان ناپذیر باشد.
 
وزیر امور خارجه سخن دیگری نیز گفت که رئیس جمهور نیز به درستی آن را تایید کرد که در شرایطی که اشخاصی بخواهند قراردادی بدین محکمی که بیش از 2سال مورد مذاکره گرفته و در همین حدود زمانی نیز طول کشیده تا کاربردی شدن آن اعلام شود، اگر دولتی بخواهد به سادگی برخلاف تعهدات خود عمل کند و چنین قراردادی را یک طرفه نقض کند، چنین دولتی نه تنها برای ایران بلکه نزد هیچ کشور دیگری اصلا قابلیت مذاکره و اعتماد مجدد را ندارد.
 
از سوی دیگر اصل وفای به عهد یکی از اصول حقوق بین‌الملل و حقوق داخلی کشورهاست و مبنای کلیه دعاوی قضایی آنها وفای به عهد است و گرنه اگر قرارداد بدین مهمی بخواهد به هوس یک دولت نامتعادل برهم بخورد این اظهارات چندان جایگاهی نخواهد داشت. وزیر امور خارجه آمریکا که مردی مدیر و آگاه است خوب می‌داند که رئیس جمهور آمریکا شخصی نامتعارف، نامتعادل، کم‌سواد و صرفا سرمایه‌دار در بخش خصوصی است و در سازمان ملل رفتاری از خود به نمایش گذاشته که نه تنها کشورهای مخالف بلکه کل جبهه غرب در مقابل او ایستاده است.
 
مسلما آقای ظریف هم این مطالب را به طنز بیان کرده و از این طنز می‌توان معانی متعددی را برگرفت چون برگشتن به حالت قبلی امکان‌پذیر نیست. بدین جهت شاهدیم که خانم موگرینی و رئیس جمهور فرانسه اعتراض خود را به سیاست‌ها و اظهارات آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند. صدر اعظم آلمان نیز نه تنها اعتراض خود را اعلام کرده بلکه اظهار داشته که توافق ایران و 1+5 باب جدیدی را در نحوه روابط دیپلماتیک گشوده که باید در حل و فصل مشکلات بین‌المللی دیگر نیز مورد استفاده قرارگیرد، باید این روش را فراگیریم و موررد استفاده قرار دهیم. از سوی دیگر اجماع جهانی که به موجب 6قطعنامه شورای امنیت بر علیه ایران تصویب شده با توافق برجام و قطعنامه جدیدی شورای امنیت ابطال و معلق شده و آمریکا نیز در حال حاضر قادر نیست اجماع جهانی علیه ایران صورت دهد، البته ایران نباید تعهدات خود را در قبال برجام زیر پا بگذارد.
 
گرچه ایران خیلی زود می‌تواند به شرایط پیش از برجام بازگردد اما، این عمل کلیه آن 6 قطعنامه شورای امنیت را فعال کرده و تحریم‌ها بازهم بی‌جهت علیه ایران به راه خواهد افتاد. ممکن است برخی دلواپسان چنین سخنانی بگویند اما چنین اظهاراتی به زیان منافع ملی ایران خواهد بود. از طرف دیگر رفتار سخت و ناهنجار ترامپ در سازمان ملل و سخنرانی خام و گستاخانه به اندازه کافی او را به لحاظ دیپلماتیک منزوی ساخته و می‌سازد اما در روابط اقتصادی کشورها به منافع خود می‌اندیشند. اینکه سایر کشورها حق دارند که با ایران معامله کنند به جای خود اما اینکه آیا از این حق بتوانند استفاده کنند یا نکنند بستگی بدین موضوع دارد که تا چه حد نگران تحریم‌ بانک‌های آمریکایی با کسانی باشند که بخواهند با ایران معامله کنند.
 
البته در حال حاضر ایران با چین، هند، روسیه، برزیل، آفریقای جنوبی، کره جنوبی و بسیاری از کشورهای دیگر معاملاتی دارد و توتال و پژو هم از اروپا در ایران مشغول فعالیت هستند. از این رو تا زمانی که ایران به همین رفتار اعتدالی خود ادامه دهد مصون از خطر خواهد بود و کشورهای دیگر نیز می‌توانند روی معامله با ایران و بهره‌مند شدن از این معاملات استفاده کنند.

چهره معقول ایران در سازمان ملل متحد

حسن بهشتی‌پور در روزنامه آرمان نوشت: سخنرانی امسال رئیس جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل مفاهیم ویژه و مهمی را در متن خود جای داده بود و به دلیل شرایط کنونی دنیا و به ویژه مواضع ضد برجامی ترامپ، از اهمیت بسیاری نیز برخوردار بود.
 
روحانی در این سخنرانی مفهوم اعتدال را نفیا و اثباتا توضیح داد و از اعتدال به صلح رسید که طبیعی بود در مجمع عمومی سازمان ملل که هدف اصلی‌اش ایجاد صلح و امنیت بین‌الملل است، چنین سخنانی با استقبال مواجه شود. سخنان وی در واقع پاسخی به ترامپ بود و اعلام کرد ایران مبارزه واقعی را در برابر تروریسم در منطقه برای استقرار امنیت و صلح انجام می‌دهد، آن هم در شرایطی که افرادی چون ترامپ ایران را به حمایت از تروریسم در منطقه متهم می‌کنند.
 
تروریسم از نظر آنها فعالیت گروه‌هایی مانند حزب‌ا... و حماس است که از کشور خود در برابر اشغال‌گری صهیونیست‌ها حمایت می‌کنند، در حالی که به اذعان خود غربی‌ها داعش که نمود بارز خشونت و تروریسم است، تحت حمایت‌های آمریکا و متحدانش رشد کرد. از طرفی هم تعداد زیاد شهدای ایرانی در مبارزه با تروریسم نشانگر اهداف ایران در جهت توقف چنین اتفاقاتی است، نه دامن زدن بیشتر به آن. به هرحال آقای روحانی به خوبی توانست چنین مفاهیمی را به گوش جهانیان برساند و بحث دیگری هم که مطرح کرد برجام بود.
 
او به اهمیت برجام برای تامین امنیت و صلح و همچنین امکان حل مسائل و مشکلات منطقه‌ای با چنین الگویی اشاره کرد. اگر آمریکا به صورت یک‌جانبه تصمیم داشته باشد از این توافق خارج شود، قطعا هزینه گزافی را در این باب خواهد پرداخت. موضوع دیگری هم که روحانی به صورت مختصر به آن پرداخت، ایده‌ اتحاد جهانی علیه افراطی‌گری و خشونت بود که می‌توانست کمی بیشتر هم باشد. به بیان دیگر چنین مبحثی می‌تواند جای کار گسترده داشته باشد. مجمع عمومی سازمان ملل به عنوان محلی که شاهد حضور هیات‌های متعدد است و سخنرانی‌های آن هم به صورت مستقیم از شبکه‌های بسیاری پخش می‌شود، جایگاه بسیار مناسبی برای تاثیر بر افکار عمومی دنیا برای همراهی بیشتر را دارد.
 
یکی از ویژگی‌های سخنرانی آقای روحانی استفاده درست او از زبان بین‌المللی است و ادبیاتی که انتخاب می‌کند، مطابق با عرفی است که در جامعه جهانی پذیرفته شده است. سخنان رئیس جمهور برای دنیا قابل فهم بود و ملت‌های جهان به سادگی می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند. پرهیز از شعارهایی که برای بسیاری قابل فهم نیست و بعضا تاثیر منفی نیز بر مساله مورد دغدغه دارد از ویژگی‌های بارز سخنرانی وی بود.
 
هرچند برخی انتظار دارند رئیس جمهور در چنین تریبونی به شعار دادن بپردازد اما اثر و نتیجه چنین رفتاری مانند اقدام ترامپ خواهد بود. رئیس جمهور آمریکا سخنانی را مطرح کرد که در شأن سازمان ملل و مردم آمریکا نبود و طبعا اثرات منفی زیادی هم خواهد داشت. اما آقای روحانی در سخنرانی‌های این‌چنینی سعی می‌کند به‌طور حساب ‌شده، با زبان روز دنیا و استفاده از واژگان قابل فهم برای همگان، جهانیان را با ایران همراه کند که این خدمت بزرگی به کشور به حساب می‌آید.